Δεν ήταν άλλη ή αγάπη μας έφευγε ξαναγύριζε καί μάς έφερνε ένα χαμηλωμένο βλέφαρο πολύ μακρινό ένα χαμόγελο μαρμαρωμένο, χαμένο μέσα στο πρωινό χορτάρι
ένα παράξενο κοχύλι πού δοκίμαζε νά τό εξηγήσει επίμονα ή ψυχή μας.
Ή αγάπη μας δεν ήταν άλλη ψηλαφούσε σιγά μέσα στα πράγματα πού μάς τριγύριζαν να έξηγησει γιατί δε θέλουμε νά πεθάνουμε με τόσο πάθος.
Κι αν κρατηθήκαμε άπό λαγόνια κι αν αγκαλιάσαμε μ’ όλη τή δύναμή μας άλλους αυχένες κι αν σμίξαμε τήν ανάσα μας με τήν ανάσα εκείνου του ανθρώπου κι αν κλείσαμε τα μάτια μας, δεν ήταν άλλη μονάχα αύτός ό βαθύτερος καημός νά κρατηθούμε μέσα στή φυγή.
Flight
Our love was nothing more leaving, coming back and brought us a lowered distant eyelid a marble smile, lost in the morning grass a strange shell that our soul tried insistently to explain.
Our love was nothing more than touching slowly among the things that surrounded us to explain why we don’t want to die with so much passion.
What if we were held on to each other by the loins, clasping with all our might each other’s necks and if we mixed our breath with the breath of the other person and if we closed our eyes, it was nothing more only this deepest heartache that we hold on to in the middle of our flight.
Το πλούσιο σπίτι είχε στην είσοδο έναν καθρέπτη μέγιστο, πολύ παλαιό· τουλάχιστον προ ογδόντα ετών αγορασμένο.
Ένα εμορφότατο παιδί, υπάλληλος σε ράπτη (τες Κυριακές, ερασιτέχνης αθλητής), στέκονταν μ’ ένα δέμα. Το παρέδοσε σε κάποιον του σπιτιού, κι αυτός το πήγε μέσα να φέρει την απόδειξι. Ο υπάλληλος του ράπτη έμεινε μόνος, και περίμενε. Πλησίασε στον καθρέπτη και κυττάζονταν κ’έσιαζε την κραβάτα του. Μετά πέντε λεπτά του φέραν την απόδειξι. Την πήρε κ’ έφυγε.
Μα ο παλαιός καθρέπτης που είχε δει και δει, κατά την ύπαρξίν του την πολυετή, χιλιάδες πράγματα και πρόσωπα· μα ο παλαιός καθρέπτης τώρα χαίρονταν, κ’ επαίρονταν που είχε δεχθεί επάνω του την άρτιαν εμορφιά για μερικά λεπτά.
The Mirror at the Entrance
The opulent house had at its entrance an enormous mirror, very old; bought at least eighty years ago.
A beautiful youngster, a tailor’s assistant (on Sundays an amateur sportsman), standing with a parcel. He delivered it to a servant of the house, who then went inside to bring the receipt. The tailor’s assistant was left alone, and waited. He went to the mirror and while looking adjusted his tie. After five minutes they brought him his receipt. He took it and left.
But the old mirror that had seen so much, during its many years of existence, thousands of things and faces; but the old mirror was filled with joy, enormously proud that it had admitted in front of it for some minutes absolute beauty.
A poem by Montale which highlights his capacity to evoke nature. A masterpeice.
Ho sostato talvolta nelle grotte
Ho sostato talvolta nelle grotte che t’assecondano, vaste o anguste, ombrose e amare. Guardati dal fondo gli sbocchi segnavano architetture possenti campite di cielo. Sorgevano dal tuo petto rombante aerei templi, guglie scoccanti luci: una città di vetro dentro l’azzurro netto via via si discopriva da ogni caduco velo e il suo rombo non era che un sussurro. Nasceva dal fiotto la patria sognata. Dal subbuglio emergeva l’evidenza. L’esiliato rientrava nel paese incorrotto. Così, padre, dal tuo disfrenamento si afferma, chi ti guardi, una legge severa. Ed è vano sfuggirla: mi condanna s’io lo tento anche un ciottolo róso sul mio cammino, impietrato soffrire senza nome, o l’informe rottame che gittò fuor del corso la fiumara del vivere in un fitto di ramure e di strame. Nel destino che si prepara c’è forse per me sosta, niun’altra mai minaccia. Questo ripete il flutto in sua furia incomposta, e questo ridice il filo della bonaccia.
I sometimes rested in the caves
I sometimes rested in the caves that support you, vast or narrow, shady and briny. Seen from the depth, the mouths present structures mighty against the field of sky. from your bosom arose roaring sky-reaching temples , spires throwing flashes: a city of glass within the clear blue gradually uncovered of every falling veil and its roar was but a whisper. From this surged the dreamt-of land. From the turmoil emerged the proof. The exile returned unsmeared to the land. So, father, from you unbound becomes clear, for those who look at you, a strict law. And fleeing it is in vain: it condemns me if I try it, even a pebble eroded on my path, petrified suffering without a name, or the shapeless refuse that threw the stream out of course of life into a tangle of branches and algae. In the fate that is prepared for me maybe there is a rest for me, no other threat forever. So the wave repeats its unruly fury, and so repeats the breath of calm.
In Church is a curious poem. It is a panegyric to the cultural aspects of the Greek Orthodox Church, while not containing an iota of faith. Kavafis was every ounce a product of this culture, but also forever an outsider.
Στην εκκλησία
Την εκκλησίαν αγαπώ — τα εξαπτέρυγά της, τ’ ασήμια των σκευών, τα κηροπήγιά της, τα φώτα, τες εικόνες της, τον άμβωνά της.
Εκεί σαν μπω, μες σ’ εκκλησία των Γραικών· με των θυμιαμάτων της τες ευωδίες, μες τες λειτουργικές φωνές και συμφωνίες, τες μεγαλοπρεπείς των ιερέων παρουσίες και κάθε των κινήσεως τον σοβαρό ρυθμό — λαμπρότατοι μες στων αμφίων τον στολισμό — ο νους μου πηαίνει σε τιμές μεγάλες της φυλής μας, στον ένδοξό μας Βυζαντινισμό.
In Church
I love the church – its decorated fans, the silver of the vessels, its candlesticks, its candelabra, its images, its pulpit.
When I enter there, in a church of the Greeks; with its perfume of incense, with the liturgical voices and chants, the majestic presence of the holy priests their every movement at a solemn pace – brilliant in their adorned vestments – my mind goes to the great glories of our race, to our splendid Byzantinism.
Manuel was one of the more energetic Byzantine emperors. I don’t know if there is any source for Kavafis’ poem, but it will do on its own.
Μανουήλ Kομνηνός
Ο βασιλεύς κυρ Μανουήλ ο Κομνηνός μια μέρα μελαγχολική του Σεπτεμβρίου αισθάνθηκε τον θάνατο κοντά. Οι αστρολόγοι (οι πληρωμένοι) της αυλής εφλυαρούσαν που άλλα πολλά χρόνια θα ζήσει ακόμη. Ενώ όμως έλεγαν αυτοί, εκείνος παληές συνήθειες ευλαβείς θυμάται, κι απ’ τα κελλιά των μοναχών προστάζει ενδύματα εκκλησιαστικά να φέρουν, και τα φορεί, κ’ ευφραίνεται που δείχνει όψι σεμνήν ιερέως ή καλογήρου.
Ευτυχισμένοι όλοι που πιστεύουν, και σαν τον βασιλέα κυρ Μανουήλ τελειώνουν ντυμένοι μες στην πίστι των σεμνότατα.
Manuel Komnenos
Emperor Manuel Komnenos one gloomy day in September felt death approaching. The astrologers (the paid ones) of the court were blabbering that he would live many more years. But while they were spouting that, he reverently remembers old customs, and commands that from the cells of the monks he is bought ecclesiastical clothing, and wears them, and rejoices at what he shows, the appearance of a modest priest or monk.
Happy all those who believe, and like Emperor Manuel end clad in the faith of the humblest.
A suitably ironic, if light, poem by Kavafis about the last days of Emperor Nero. The oracle’s famously ambiguous prophecies again lead the recipient to draw the wrong conclusions..
Η διορία του Νέρωνος
Δεν ανησύχησεν ο Νέρων όταν άκουσε του Δελφικού Μαντείου τον χρησμό. «Τα εβδομήντα τρία χρόνια να φοβάται.» Είχε καιρόν ακόμη να χαρεί. Τριάντα χρονώ είναι. Πολύ αρκετή είν’ η διορία που ο θεός τον δίδει για να φροντίσει για τους μέλλοντας κινδύνους.
Τώρα στην Pώμη θα επιστρέψει κουρασμένος λίγο, αλλά εξαίσια κουρασμένος από το ταξείδι αυτό, που ήταν όλο μέρες απολαύσεως — στα θέατρα, στους κήπους, στα γυμνάσια … Των πόλεων της Aχαΐας εσπέρες … A των γυμνών σωμάτων η ηδονή προ πάντων …
Aυτά ο Νέρων. Και στην Ισπανία ο Γάλβας κρυφά το στράτευμά του συναθροίζει και το ασκεί, ο γέροντας ο εβδομήντα τριώ χρονώ.
Nero’s term
It did not worry Nero when he heard the Delphic Oracle’s prophecy. “Beware the age of seventy-three.” He had time enough to enjoy. He is thirty now. More than enough is the term the god has given him to deal with future risks.
He will now return to Rome a little tired, but delightfully tired from this journey, where every day was full of diversions – at the theatres, in the gardens, at the gymnasium… The nights of Achaean cities… The pleasure above all of the naked bodies…
That is Nero. And in Spain, Galba secretly assembles his army and trains it, an old man of seventy-three.
In 146 BC, the newly ascendant Roman republic declared war on the Achaean League under the leadership of Corinth. After defeating the league, the Romans massacred all the men ans sold the women and children into slavery. Kavafis’ poem describes the feeling among the largely Greek population of southern Italy upon hearing the news and seeing the riches of the plundered city being offloaded.
Εις Ιταλικήν παράλιαν
Ο Κήμος Μενεδώρου, Ιταλιώτης νέος, τον βίον του περνά μέσα στες διασκεδάσεις· ως συνειθίζουν τούτο οι απ’ την Μεγάλη Ελλάδα μες στα πολλά τα πλούτη αναθρεμένοι νέοι.
Μα σήμερα είναι λίαν, παρά το φυσικό του, σύννους και κατηφής. Κοντά στην παραλίαν, με άκραν μελαγχολίαν βλέπει που εκφορτώνουν τα πλοία με την λείαν εκ της Πελοποννήσου.
Λάφυρα ελληνικά· η λεία της Κορίνθου.
A σήμερα βεβαίως δεν είναι θεμιτόν, δεν είναι δυνατόν ο Ιταλιώτης νέος νάχει για διασκεδάσεις καμιάν επιθυμίαν.
On an Italian Shore
Kimon, son of Menedoros, a young man from the Italian cities is spending his life having fun; as is customary in Magna Graecia among the many rich young men
But despite his nature, today he is very, thoughtful and downbeat. By the beach, with utter melancholy he sees them unloading the ships with booty from the Peloponnese.
Greek plunder; the booty from Corinth.
And today it is certainly not legitimate, not possible for an Italian youth to be able to head for fun, for some craving.
Erik Lindegren was a contemporary of Gunnar Ekelöf. They both translated Auden, but Lindegren reacted to Ekelöf’s translation of Auden’s Musée des Beaux Arts. Not to the translation as such, but to what he saw as Auden’s lack of engagement. What follows is my translation of Lindegren’s counter blast. I have to say I love the defence of the glorious attempt. Lindegren here offers a giant FU to armchair assessments.
Ikaros
Bort domnar nu hans minnen från labyrinten. det enda minnet: hur ropen och förvirringen steg tills de äntligen svingade sig upp från jorden.
Och hur alla klyftor som alltid klagat efter sina broar i hans bröst långsamt slöt sig, som ögonlock, hur fåglar strök förbi, som skyttlar eller pilskott, och till slut den sista lärkan, snuddande hans hand, störtande som sång.
Sedan vidtog vindarnas labyrint, med dess blinda tjurar, ljusrop och branter, med dess hisnande andedräkt, som han länge och mödosamt lärde sig parera, tills den återigen steg, hans blick och hans flykt.
Nu stiger han ensam, i en himmel utan moln, i en fågelfri rymd bland reaktionsplanens larm… stiger mot en allt klarare sol, som blir allt svalare, allt kallare, Uppåt mot sitt eget frusande blod och själarnas flyende vattenfall, en innestängd i en vinande hiss, en luftbubblas färd i havet mot den magnetiskt hägrande ytan: fosterhinnans sprängning, genomskinligt nära, virveln av tecken, springflodsburna, rasande azur, störtande murar, och redlöst ropet från andra sidan:: Verklighet störtad utan verklighet född!
Icarus
Away fades his memories from the labyrinth. the only memory: how the cries and the confusion rose Until finally they flung themselves up from the earth.
And how all the chasms that always pleaded for their bridges in his chest slowly closed, like eyelids how birds swept past, like shuttles or arrows, and finally the last lark, touching his hand, plunging as song.
Then the labyrinth of winds, with its blind bulls, flashing lights and precipices, with its giddy breath, that he over time and carefully learnt to parry until again it rose, his vision and his sight.
Now he rises alone, in a sky without clouds, free as a bird in a space among the jets’ screams…. Rises towards an ever brighter sun, that gets cooler, colder, Up towards his own freezing blood and the fleeing waterfall of the souls, one constrained in a whistling lift, an air bubble’s path through the sea towards the looming surface: the foetal membrane bursting, transparently close. the swirl of signs, borne by the spring flood, raging azure, tumbling walls, and the uncontrollable cry from the other side:: Reality brought down from no reality born!
Another love poem, another room. Still the unmistakable Kavafis voice….
Να μείνει
Η ώρα μια την νύχτα θάτανε, ή μιάμισυ.
Σε μια γωνιά του καπηλειού· πίσω απ’ το ξύλινο το χώρισμα. Εκτός ημών των δυο το μαγαζί όλως διόλου άδειο. Μια λάμπα πετρελαίου μόλις το φώτιζε. Κοιμούντανε, στην πόρτα, ο αγρυπνισμένος υπηρέτης.
Δεν θα μας έβλεπε κανείς. Μα κιόλας είχαμεν εξαφθεί τόσο πολύ, που γίναμε ακατάλληλοι για προφυλάξεις. Τα ενδύματα μισοανοίχθηκαν — πολλά δεν ήσαν γιατί επύρωνε θείος Ιούλιος μήνας.
Σάρκας απόλαυσις ανάμεσα στα μισοανοιγμένα ενδύματα· γρήγορο σάρκας γύμνωμα — που το ίνδαλμά του είκοσι έξι χρόνους διάβηκε· και τώρα ήλθε να μείνει μες στην ποίησιν αυτή.
To stay
It would be one o’clock at night, or half past. In a corner of the chapel; behind the wooden partition. Except for the two of us, the store room is absolutely empty. Barely lit by an oil lamp. The guard servant sleeping in the doorway.
No one would see us. But already we were so afire, that we became incapable of precaution.
The clothes were half open – there weren’t many because divine July was ablaze.
Bodies’ pleasure among half-open clothes; quickly stripping to bare – to his adored body twenty-six years have passed; and now he has come to stay in these lines.
